آیا داده‌ استراتژی را هدایت می‌کنند؟ تحلیل تکامل نقش داده‌ از منبع استراتژیک به کنشگر استراتژیک
کد مقاله : 1598-ICM
نویسندگان
مهدی عبدی *1، علی حیدری2، ایوب محمدیان3، محمدعلی شاه‌حسینی4
1دانشجوی دکتری مدیریت استراتژیک، گروه استراتژی و سیاست‌گذاری کسب‌وکار، دانشکده مدیریت کسب‌وکار، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2دانشیار، گروه استراتژی و سیاست‌گذاری کسب‌وکار، دانشکده مدیریت کسب‌وکار، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3دانشیار، گروه مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت صنعتی و فناوری، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
4استاد، گروه استراتژی و سیاست‌گذاری کسب‌وکار، دانشکده مدیریت کسب‌وکار، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده مقاله
تحول شتابان فناوری‌های دیجیتال در سال‌های اخیر موجب شده است نقش داده در مدیریت استراتژیک از یک ورودی اطلاعاتی ساده به جایگاهی پیچیده‌، چندلایه و اثرگذار بر ماهیت تصمیم‌سازی و کنش استراتژیک، ارتقا یابد. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل تکامل جایگاه داده در حوزه مدیریت استراتژیک و ارائه یک چارچوب مفهومی برای فهم این دگرگونی است. با اتکا بر مرور مفهومی ادبیات و ترکیب دیدگاه‌های مختلف نظری، پنج دوره از روند تکامل نقش داده استخراج و تبیین شده است. نخست، داده به‌عنوان ابزار تحلیل، که نقش آن پشتیبانی اطلاعاتی در تصمیم‌گیری استراتژیک تلقی می‌شود؛ دوم، داده به‌عنوان منبع استراتژیک، که در آن داده به عنوان پشتوانه خلق مزیت رقابتی پایدار به‌شمار می‌آید؛ سوم، تحلیلگری داده به‌عنوان یک قابلیت استراتژیک، که بر توانایی سازمان در تحلیل، پردازش و استخراج ارزش از داده تمرکز دارد؛ چهارم، داده‌محوری در سازمان به‌عنوان یک رویه استراتژیک، که در آن داده بخشی از شبکه به‌هم‌پیوسته شکل‌گیری و تحقق استراتژی به‌حساب می‌آید؛ و پنجم، داده به‌عنوان کنشگر استراتژیک، که داده و سامانه‌های مبتنی بر آن به‌صورت فعال در شکل‌دهی، تغییر و هدایت کنش‌های استراتژیک نقش‌آفرینی می‌کنند. تحلیل این دوره‌ها نشان می‌دهد که گذار از نگاه ابزاری به کنشگری، پیامدهای مهمی برای فرایند استراتژی به همراه دارد؛ از جمله بازتعریف مفهوم عاملیت داده در فرایند استراتژی و اهمیت طراحی قابلیت‌ها و سازوکارهای موردنیاز برای تلفیق استراتژی‌پردازی و داده‌محوری در محیط سازمان. این پژوهش با ارائه یک چارچوب مفهومی، زمینه‌ای برای پژوهش‌های آینده و راهنمایی کاربردی برای مدیران در بهره‌گیری مؤثر از داده در فرایندهای استراتژی، فراهم می‌کند.
کلیدواژه ها
استراتژی‌پردازی، استراتژی به‌عنوان عمل، داده‌محور، کلان داده، کنشگر استراتژیک
وضعیت: پذیرفته شده