| ارزیابی بند "پ" ماده 40 برنامه توسعه هفتم ایران در مورد صیانت و حفاظت از منابع آبی: تحلیلی در چارچوب سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) |
| کد مقاله : 1492-ICM |
| نویسندگان |
|
احد پرده پوش باسمنج *1، محمد دیگبری2، سحر بابایی2 1دانشجوی دانشگاه تهران 2دانشگاه تهران |
| چکیده مقاله |
| منابع آب زیرزمینی، بهعنوان شریان حیاتی توسعه پایدار در کشورهای دارای تنش آبی همچون ایران، با تهدید برداشت بیرویه مواجهاند. در این راستا، بند «پ» ماده ۴۰ برنامه توسعه هفتم با هدف مدیریت برداشت در دشتهای بحرانی تدوین شده است. هدف پژوهش، ارزیابی میزان انطباق این بند با اصول دوازدهگانه حکمرانی آب سازمان همکاری اقتصادی و توسعه است. بدین منظور، چهار فرضیه پژوهش بر اساس ابعاد سهگانه حکمرانی آب OECD شامل (کارایی، اعتماد و مشارکت، و اثربخشی) در نظر گرفته شد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی با رویکرد ترکیبی کمی-کیفی بود و دادهها از طریق پرسشنامه نیمهساختاریافته تکمیلشده توسط ۳۲ نفر خبره، گردآوری شد. مطابق با یافتههای پژوهش هر چهار فرضیه پژوهش تأیید شدهاند و میزان انطباق بند «پ» با اصول OECD در سطحی کمتر از حد مطلوب قرار دارد. میانگین کل ۲.۷ از ۵ محاسبه شد؛ بهگونهای که بعد کارایی بالاترین (۲.۸۶) و بعد اثربخشی پایینترین امتیاز (۲.۴۸) را کسب کرد. درحالیکه برخی نقاط قوت نظیر وجود چارچوبهای تنظیمگری مشاهده شد، ضعفهایی در ابعاد کلیدی همچون ظرفیتسازی، انسجام سیاستی، نوآوری نهادی و شفافیت اطلاعاتی شناسایی گردید. تحلیل یافتهها نشان میدهد که بند «پ» همچنان به الگوی حکمرانی دستوری متکی است و برای تحقق اهداف خود نیازمند گذار به حکمرانی مشارکتی و چندسطحی است. در مجموع، یافتهها بیانگر آن است که موفقیت اجرای بند «پ» مستلزم تقویت ظرفیتهای نهادی و انسانی، توسعه سازوکارهای مالی پایدار، و ارتقای شفافیت و پاسخگویی در فرآیند تصمیمسازی است. اتخاذ چنین رویکردی میتواند انطباق سیاستهای ملی آب با چارچوبهای بینالمللی حکمرانی مطلوب پایدار را تقویت کند. |
| کلیدواژه ها |
| حکمرانی آب، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، آبهای زیرزمینی، برنامه توسعه هفتم، ارزیابی خطمشی. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر |