تبیین موانع گذار انرژی در ایران: تحلیلی کیفی بر شکاف‌های حکمرانی عملیاتی
کد مقاله : 1459-ICM
نویسندگان
اردشیر مذکوری1، غلامرضا معمارزاده طهران *2
1دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2دانشیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده مقاله
در سال‌های اخیر، با افزایش وابستگی جهانی به انرژی و تشدید چالش‌های مرتبط با پایداری عرضه، گذار انرژی به یکی از اولویت‌های راهبردی و حیاتی در سطح بین‌المللی تبدیل شده است. در ایران، این گذار با موانع متعددی روبه‌رو است که بخش عمده آن ناشی از ناکارآمدی در نظام حکمرانی انرژی است. این پژوهش با هدف ارائه چارچوبی جامع برای حکمرانی عملیاتی انرژی و بررسی نقش آن در ناکامی‌های گذار، از روش تحلیل مضمون استفاده کرده است. در این چارچوب، گذار انرژی بر پایه دو بعد مورد مطالعه قرار گرفته است: «گذار آشکار» که شامل اهداف و سیاست‌های کمّی است و «گذار پنهان» که زیرساخت‌های حکمرانی، ظرفیت‌های نهادی و فرهنگ اجرایی را دربر می‌گیرد. یافته‌ها نشان می‌دهد که ناکامی در گذار پنهان مانعی اساسی برای تحقق اهداف گذار آشکار است و بدون اصلاح نظام حکمرانی، اهداف کمّی قابل دستیابی نخواهند بود. آزمون چارچوب پیشنهادی در برنامه هفتم توسعه نیز این نتایج را تأیید می‌کند و بر ضرورت تحول ساختاری و عملیاتی در حکمرانی انرژی ایران تأکید دارد.
کلیدواژه ها
گذار انرژی، حکمرانی عملیاتی، گذار پنهان، برنامه هفتم پیشرفت
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی