توسعه یک چارچوب مفهومی یکپارچه بر اساس نظریه فعالیت برای تحلیل سیستماتیک تعاملات انسان و فناوری در محیط‌های اطلاعاتی
کد مقاله : 1397-ICM
نویسندگان
نگین شکوری شالدهی *
دانشجوی دانشگاه الزهرا تهران
چکیده مقاله
گسترش سریع فناوری‌های دیجیتال در محیط‌های آموزشی، سازمانی و خدماتی، نیاز به چارچوب‌های تحلیلی جامع برای درک تعاملات پیچیده انسان و فناوری را بیش از پیش آشکار ساخته است. اگرچه نظریه فعالیت به عنوان یک رویکرد اجتماعی–فرهنگی قدرتمند برای تحلیل فعالیت‌های فناورانه مطرح شده، اما شواهد نشان می‌دهد کاربرد آن در حوزه سیستم‌های اطلاعاتی همچنان پراکنده، محدود به حوزه‌های خاص و فاقد انسجام مفهومی است. مطالعات پیشین تنها بخشی از ظرفیت این نظریه را در حوزه‌هایی مانند مدل‌سازی دانش، تحلیل مشارکت یادگیری و تجربه تعامل با ربات‌ها نشان داده‌اند، بدون آنکه به ارائه چارچوبی جامع و قابل‌تعمیم نائل آیند.
این پژوهش با هدف پر کردن این خلأ نظری، با ترکیب یافته‌های پنج جریان پژوهشی اصلی و از طریق تحلیل مفهومی و مقایسه‌ای، یک چارچوب مفهومی یکپارچه برای تبیین فعالیت‌های انسان–فناوری در حوزه سیستم‌های اطلاعاتی توسعه می‌دهد. چارچوب پیشنهادی، تعاملات پویا و چندلایه میان تمامی عناصر کلیدی سیستم فعالیت شامل سوژه، ابزار، جامعه، قوانین، تقسیم کار و هدف را به صورت نظام‌مند در نظر گرفته و امکان تحلیل عمیق تناقضات، پویایی‌ها، پیچیدگی‌ها و رفتارهای نوظهور در محیط‌های فناورانه را فراهم می‌سازد.
این مدل یکپارچه، ابزاری راهبردی برای پژوهشگران و متخصصان فراهم می‌آورد تا ریشه شکست‌های پیاده‌سازی سیستم‌ها را تشخیص دهند، رفتار کاربران را پیش‌بینی کنند، مداخلات زمینه‌محور طراحی نمایند و ارزیابی واقع‌بینانه‌ای از پذیرش فناوری به عمل آورند. بدین ترتیب، این مطالعه با یکپارچه‌سازی بینش‌های پراکنده موجود، نظریه فعالیت را به عنوان یک چارچوب تحلیلی جامع و مؤثر برای آینده پژوهش و عمل در حوزه سیستم‌های اطلاعاتی تثبیت می‌کند.
کلیدواژه ها
نظریه فعالیت چارچوب مفهومی یکپارچه سیستم‌های اطلاعاتی تعامل انسان و فناوری تحلیل فعالیت تناقضات سیستمی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر