بررسی و رتبه بندی عوامل موثر بر ریسک پروژه های فناورانه با تمرکز بر فناوری های انقلاب صنعتی 4.0
کد مقاله : 1347-ICM
نویسندگان
ایمان رحمتی *، امیر شیخ نجفی
دانشگاه تهران
چکیده مقاله
این پژوهش با هدف شناسایی، دسته‌بندی و رتبه‌بندی جامع ریسک‌های موجود در پروژه‌های صنعت ۴.۰ انجام شده است. این پروژه‌ها با بهره‌گیری از فناوری‌هایی مانند اینترنت اشیاء به‌دنبال افزایش کارایی و کاهش هزینه‌ها هستند، اما بسیاری از آن‌ها به‌دلیل نبود رویکرد جامع مدیریت ریسک، به‌ویژه در سازمان‌های کوچک و متوسط، با شکست روبه‌رو می‌شوند. مطالعه حاضر با روش مرور سیستماتیک ادبیات، مقالات منتشرشده بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۵ را بررسی کرده و ۳۳ عامل ریسک را استخراج نموده است.
یافته‌ها شش دسته اصلی ریسک را شناسایی کرده‌اند: ریسک‌های سازمانی و استراتژیک، مالی، عملیاتی، فناورانه، محیط‌زیستی، و انسانی و اجتماعی. همچنین ریسک‌های مربوط به فناوری‌های خاص مانند بلاک‌چین، رباتیک، واقعیت افزوده و تولید افزایشی بررسی شده‌اند. بر اساس نتایج، ۲۵ درصد از ریسک‌ها به فناوری‌های خاص، ۱۵ درصد به حوزه انسانی و اجتماعی، ۱۵ درصد به ریسک‌های فناورانه، و هر یک از حوزه‌های مالی، عملیاتی و سازمانی ۱۲ درصد را تشکیل می‌دهند؛ در حالی که ریسک‌های محیط‌زیستی ۹ درصد سهم دارند.
نتیجه پژوهش نشان می‌دهد موفقیت پروژه‌های صنعت ۴.۰ تنها به فناوری وابسته نیست و عوامل انسانی، سازمانی و مالی نقش مهم‌تری دارند. شکست بسیاری از پروژه‌ها ناشی از ضعف حمایتی مدیران یا مقاومت کارکنان است. بنابراین، اتخاذ رویکردی یکپارچه در شناسایی و مدیریت همه دسته‌های ریسک ضروری است تا احتمال موفقیت پیاده‌سازی صنعت ۴.۰ افزایش یابد.
کلیدواژه ها
صنعت ۴.۰، تحول دیجیتال، مدیریت ریسک، ریسک‌های سازمانی، اینترنت اشیا، بررسی سیستماتیک ادبیات
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر