طراحی محصول پایدار: ادغام معیارهای چندبعدی پایداری
کد مقاله : 1318-ICM
نویسندگان
جلیل حیدری دهوئی، آیدا دارابی *، علی گله گیریان، امیرحسین محمودی
دانشگاه تهران
چکیده مقاله
با توجه به اهمیت روزافزون چالش‌های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی، پایداری در طراحی محصول به عنوان یک رویکرد راهبردی برای پاسخ به این چالش ها مطرح شده است. در همین راستا، تنوع زیاد معیارهای مرتبط با طراحی محصول پایدار، ضرورت شناسایی و اولویت بندی آنها را برجسته می‌کند. از این رو، از طریق مرور ادبیات مقالات معتبر این حوزه، ۲۳ معیار اولیه در ۶ دسته اصلی شامل زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی، کیفیت، عملکرد و نوآوری شناسایی شد. سپس با بهره گیری از روش دلفی فازی و مشارکت متخصصین فعال در این حیطه، ۱۸ زیرمعیار نهایی تأیید گردید. در مرحله بعد، با استفاده از روش بهترین-بدترین وزن این معیارها و زیرمعیارها شناسایی شد. نتایج نشان داد زیرمعیار «همسویی با بازار» در بعد اجتماعی بیشترین اهمیت را دارد و پس از آن معیارهای زیست محیطی نظیر «مدیریت پسماند»، «قابلیت بازیافت» و «پیشگیری از آلودگی» در رتبه های بعدی قرار می‌گیرند. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که معیارهای اجتماعی و زیست محیطی از جایگاه بسیار ویژه ای در طراحی و توسعه محصولات پایدار برخوردار هستند و می‌توانند از اثرگذار ترین شاخص های طراحی محصول پایدار باشند. این نتایج می‌تواند مبنایی برای تصمیم‌گیری آگاهانه در فرایند طراحی محصول و توسعه چارچوب‌های کارآمدتر پایداری در صنایع مختلف فراهم آورد.
کلیدواژه ها
پایداری، طراحی محصول، طراحی محصول پایدار، روش بهترین-بدترین، دلفی فازی، مرور ادبیات
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی