تأثیر ابعاد چابکی عملیاتی بر کارایی خطوط تولید در شرکت‌های صنعتی ایران

کد مقاله : 1297-ICM

نویسندگان

فرشته فرهادیان * دانشجو

چکیده مقاله

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر ابعاد چابکی عملیاتی بر کارایی خطوط تولید در شرکت‌های صنعتی مستقر در شهرک صنعتی اراک انجام شد. این مطالعه به شیوه توصیفی-پیمایشی و با رویکرد آمیخته طراحی گردید؛ بخش کیفی شامل تحلیل منابع علمی و پیشینه پژوهش و بخش کمی شامل جمع‌آوری داده‌های میدانی با پرسشنامه از کارکنان خطوط تولید و مونتاژ بود. جامعه آماری شامل بیش از ۱۰۰۰ نفر از کارکنان فعال در صنایع فلزی، ماشین‌سازی، صنایع غذایی و قطعه‌سازی بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای هدفمند، ۳۹۶ پرسشنامه سالم مورد تحلیل قرار گرفت. پرسشنامه طراحی‌شده ابعاد چهارگانه چابکی عملیاتی سرعت پاسخ به تغییرات بازار، انعطاف‌پذیری تجهیزات و خطوط تولید، قابلیت سفارشی‌سازی محصولات و توانایی تطبیق فرآیندهای تولید و پنج شاخص کارایی خطوط تولید شامل دسترس‌پذیری تجهیزات، عملکرد تجهیزات، کیفیت تولید، انعطاف‌پذیری خط و پاسخگویی/سرعت تحویل را مورد سنجش قرار داد. تحلیل داده‌ها با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری نشان داد که تمامی ابعاد چابکی عملیاتی تأثیر مثبت و معناداری بر کارایی خطوط تولید دارند، به‌گونه‌ای که توانایی تطبیق فرآیندهای تولید بیشترین اثر را دارا بود (β برابر ۰.۴۵، t برابر ۸.۳۶، p کمتر از ۰.۰۰۱)، پس از آن انعطاف‌پذیری تجهیزات و خطوط تولید (β برابر ۰.۴۲، t برابر ۷.۹۲، p کمتر از ۰.۰۰۱)، سرعت پاسخ به تغییرات بازار (β برابر ۰.۳۸، t برابر ۶.۸۵، p کمتر از ۰.۰۰۱) و قابلیت سفارشی‌سازی محصولات (β برابر ۰.۳۵، t برابر ۵.۷۴، p کمتر از ۰.۰۰۱) قرار دارند.

کلیدواژه ها

چابکی عملیاتی، کارایی خطوط تولید، سرعت پاسخ، انعطاف‌پذیری فرآیند، سفارشی‌سازی محصولات، تطبیق فرآیندهای تولید

وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی