مدیریت تعارض کار و خانواده در میان مدیران زن
کد مقاله : 1286-ICM
نویسندگان
عبدالرحمن حیدری چالشتری *1، محمدهادی صافی2
1دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی گرایش مدیریت رفتار سازمانی دانشگاه اردکان شهرستان اردکان استان یزد
2استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.
چکیده مقاله
افزایش مشارکت زنان در مناصب مدیریتی، تعارض کار-خانواده را به چالشی فراگیر تبدیل کرده است، به‌ویژه برای مدیران زنی که با فشارهای دوگانه حرفه‌ای و انتظارات سنتی خانوادگی مواجه‌اند. این تعارض، که ناسازگاری بین نقش‌های کاری و خانوادگی است، به فرسودگی شغلی، کاهش رضایت شغلی، افزایش تمایل به ترک خدمت و تشدید نابرابری جنسیتی در رهبری می‌انجامد.
این مرور نظام‌مند با هدف شناسایی تهدیدهای کلیدی تعارض کار-خانواده در مدیران زن، طبقه‌بندی راهبردهای مؤثر و ارائه چارچوبی مبتنی بر شواهد، بر پایه نظریه تعارض نقش و مرز گرینهاوس و بئوتل (۱۹۸۵) و راهنمای PRISMA انجام شد. جستجو در پایگاه‌های PubMed، Scopus، Web of Science، PsycINFO، Google Scholar، SID، MagIran، IranDoc و Noormags برای مطالعات ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۵ (۱۳۸۹-۱۴۰۴ شمسی) صورت گرفت. از ۱۸۴۶ رکورد اولیه، ۲۵ مقاله (۶۰ درصد کمی، ۳۲ درصد کیفی، ۸ درصد ترکیبی) متمرکز بر مدیران زن انتخاب شد.
تهدیدهای اصلی شامل انتظارات جنسیتی، فرهنگ کاری مردسالارانه، کمبود حمایت سرپرستی، احساس گناه مادری/شغلی و ساعات کاری طولانی است. راهبردهای مؤثر عبارتند از مداخلات سازمانی (انعطاف‌پذیری کاری و نظارت حامی خانواده)، مهارت‌های فردی (مدیریت مرز نقش‌ها و ذهن‌آگاهی) و سیاست‌های اجتماعی (مرخصی والدینی و زیرساخت مراقبت از کودک). انعطاف‌پذیری کاری و حمایت سازمانی ادراک‌شده بیشترین تأثیر تعدیل‌کننده را نشان دادند.رویکردی چندسطحی مبتنی بر تاب‌آوری فردی، سیاست‌های سازمانی و اصلاحات فرهنگی برای مدیریت پایدار این تعارض ضروری است. سازمان‌ها باید آموزش حساسیت جنسیتی و سیاست‌های عادلانه را اولویت دهند تا استعدادهای زنان را حفظ کرده و تنوع رهبری را تقویت کنند. مطالعات طولی آینده برای ارزیابی اثربخشی مداخلات پیشنهاد می‌شود.
کلیدواژه ها
تعارض کار-خانواده، مدیران زن، مرور نظام‌مند
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر