مدل مفهومی همکاری بانک‌ها و فین‌تک‌ها در مدیریت ریسک‌های استراتژیک و تاب‌آوری نظام مالی ایران
کد مقاله : 1144-ICM
نویسندگان
علیرضا صالحی فروز1، امیرحسین نوظهور1، فاطمه زرگران خوزانی *2
1دکتری مدیریت حرفه‌ای کسب‌وکار، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2دکتری مدیریت بازرگانی، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده مقاله
تحولات سریع فناوری‌های مالی (فین‌تک) در سطح جهانی، بانک‌ها را مجبور کرده است تا بازنگری جدی در مدل‌های کسب‌وکار و مدیریت ریسک خود انجام دهند. در ایران نیز، رشد استفاده از فناوری‌های دیجیتال، علاقه‌مندی نسل جوان به خدمات آنلاین و فشار رقابتی موجب شده تا همکاری بین بانک‌ها و فین‌تک‌ها به یک ضرورت راهبردی تبدیل شود. این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های اثرگذار همکاری بانک‌ها و فین‌تک‌ها بر مدیریت ریسک‌های استراتژیک و تاب‌آوری نظام مالی ایران انجام شد.
روش تحقیق کاربردی و کیفی–اکتشافی بود و جامعه آن شامل ۱۲ نفر از خبرگان حوزه بانکداری دیجیتال، فین‌تک و نهادهای نظارتی بود. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته جمع‌آوری شد و با بهره‌گیری از تحلیل محتوای تماتیک براون و کلارک (۲۰۰۶) در شش مرحله، کدها و مضامین استخراج و در نهایت مدل مفهومی همکاری بانک–فین‌تک ترسیم شد.
یافته‌ها نشان داد که همکاری استراتژیک موجب شکل‌گیری سه گروه اصلی مضامین فراگیر است: فرصت‌های راهبردی همکاری بانک–فین‌تک شامل نوآوری در خدمات مالی، افزایش چابکی تصمیم‌گیری و دسترسی به بازارهای جدید؛ ریسک‌های مشترک و نیاز به هم‌افزایی شامل ریسک فناوری و امنیت سایبری، ریسک شهرت و اعتماد مشتری و ریسک تنظیم‌گری و انطباق؛ و الزامات نهادی و مقرراتی شامل شفافیت نظارت مالی، استانداردهای داده و نقش نهادهای ناظر. این همکاری‌ها همچنین پیامدهایی برای تاب‌آوری نظام مالی ایجاد می‌کنند، از جمله کاهش احتمال بحران‌های سیستمی، ارتقای یادگیری سازمانی و هم‌راستایی استراتژیک با تحول دیجیتال ملی.
کلیدواژه ها
فین‌تک، بانکداری دیجیتال، همکاری بانک-فین‌تک، مدیریت ریسک استراتژیک، نوآوری مالی، تاب‌آوری نظام مالی
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه به صورت پوستر