تبیین ظهور هوش تصمیم‌گیری: تحلیل مبتنی بر شواهد نگاشت علمی
کد مقاله : 1143-ICM
نویسندگان
سیدعلی درافشان *1، مهسا پیشدار2
1دانشجوی دکتری مدیریت صنعتی، دانشگاه دانشگاه تهران، تهران، ایران .
2استادیار دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران
چکیده مقاله
هدف: پژوهش حاضر با هدف تبیین روند ظهور، رشد و تحول مفهوم «هوش تصمیم‌گیری در ادبیات علمی جهانی انجام شد. در دهه‌های اخیر، افزایش حجم و پیچیدگی داده‌ها، نیاز به چارچوبی نوین برای تصمیم‌سازی هوشمند را ضروری ساخته است. این مطالعه می‌کوشد با بهره‌گیری از رویکرد علم‌سنجی، ساختار دانشی، خوشه‌های مفهومی و مسیرهای تحول این حوزه را آشکار سازد.
روش: تحقیق از نوع علم‌سنجی داده‌محور است. داده‌ها از پایگاه اسکوپوس برای دوره‌ی زمانی ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۵ استخراج شد (۱۸۴ رکورد علمی) و پس از پاک‌سازی در نرم‌افزار OpenRefineبا نرم افزارهای VOSviewer و زبان برنامه‌نویسی Python تحلیل گردید. تحلیل‌ها شامل بررسی روند زمانی انتشارات، شناسایی کشورهای پیشرو، الگوی همکاری‌های علمی، و تحلیل شبکه هم‌واژگانی جهت تعیین هسته‌های معنایی و موضوعات نوظهور بوده است.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که رشد تولیدات علمی در حوزه‌ی هوش تصمیم‌گیری از سال ۲۰۲۰ به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. ایالات متحده، چین و بریتانیا به‌عنوان کشورهای پیشرو شناسایی شدند و ساختار مفهومی این حوزه در پنج خوشه‌ی اصلی سازمان یافته است: مهندسی تصمیم، تحلیل داده و هوش مصنوعی توضیح‌پذیر، یادگیری ماشین، مدیریت دانش و نظریه‌ی تصمیم. مفاهیمی مانند decision intelligence، machine learning و predictive analytics در مرکز شبکه قرار دارند و واژگان نوظهور همچون digital decisioning و IIoT مسیر آینده‌ی این حوزه را ترسیم می‌کنند.
نتیجه‌گیری: هوش تصمیم‌گیری به‌عنوان پارادایم نوین تصمیم‌سازی، پیوندی میان داده، انسان و فناوری برقرار می‌کند و شکاف میان «دانستن» و «تصمیم گرفتن» را پر می‌سازد.
کلیدواژه ها
هوش تصمیم‌گیری ، هوش مصنوعی توضیح‌پذیر، مهندسی تصمیم، تعامل ماشین و انسان، تحلیل علم‌سنجی.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر